Grönlandlı kadınlar, Danimarka’ya doğum kontrol cihazlarıyla zorlama davası açtı

Danimarka Krallığı’na bağlı Grönland’daki bir grup yerli kadın, 1960’lar ve 1970’lerde Danimarka’nın ülke nüfusunu azaltmak için kendilerini rahim içi doğum kontrol cihazlarıyla donatmaya zorlaması üzerine Danimarka hükümetine dava açtı.

143 İnuit kadını, Danimarka sağlık otoritelerinin kendilerine yaygın olarak “kaynaklar” olarak bilinen cihazları taktıklarında insan haklarını ihlal ettiğini iddia ediyor. Olayın gerçekleştiği dönemde bazı, çoğu genç kız olan, kadınlar, doğum kontrol cihazlarını ne olduğunu bilmedikleri için müdahale etmediklerini söyledi.

Kadınların avukatı Mads Pramming, her birinin 300.000 kron (44.000 dolar) talep ettiğini söyledi.

İddia edilen amaç, Grönland’daki nüfus artışını engelleyerek gerçekleştirildi. Arktik adadaki nüfus, daha iyi yaşam koşulları ve sağlık hizmetleri sayesinde o dönemde hızla artıyordu. Plastik ve bakırdan yapılan küçük T şekilli cihaz, sperm hücrelerinin yumurtayı döllemesini önler şekilde rahime yerleştirilir.

Danimarka yetkilileri, 1960’lar ve 1970’lerin ortaları arasında raporlara göre Grönland’daki doğurgan kadınların yarısından fazlasının, yaklaşık 4.500 kadın ve kızın bu cihazları aldığını söylüyor.

Danimarka ve Grönland hükümetleri, Eylül 2022’de program hakkında bir soruşturma başlattı. Soruşturmanın sonucu gelecek yıl bekleniyor.

Ancak Pramming, kadınların bunun için beklemeyeceklerini ve tek seçeneklerinin mahkeme aracılığıyla adalet aramak olduğunu belirtti.

“Bizim en yaşlılarımız 80 yaşın üzerinde, bu yüzden daha fazla bekleyemeyiz,” dedi.Kadınlardan biri olan Naja Lyberth”Yaşadığımız sürece, öz saygımızı ve rahimlerimize saygıyı geri kazanmak istiyoruz.” dedi.

Danimarka’nın Grönland’daki geçmişte yaptığı eylemler, son yıllarda Danimarka yetkililerini korkutan bir hale geldi.

2020’de Başbakan Mette Frederiksen, 1951’de Danimarka’ya zorla götürülen 22 Grönland çocuk için özür diledi.

Danimarka’nın egemenliği altındaki Grönland, 1953’te Danimarka’nın tahtı altındaki bir sömürgeydi ve sonra 1979’da bir eyalet haline geldi ve 30 yıl sonra Grönland özerk bir bölge oldu. Ancak Danimarka, dış ve savunma işlerinin kontrolünü elinde tutuyor. 1992’de Grönland, sağlık sektörünün kontrolünü Kopenhag’dan devraldı.