Kamuda Tasarruf Paketi Açıklandı… Bakan Şimşek: ‘Yakında İlave Tedbirler Açıklayacağız’

(ANKARA) – Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kamuda Verimlilik ve Tasarruf Paketi’nin açıkladı. 3 yıl boyunca emekli olanların yerine yeni personel alınacağını, destek personel sayısını zaman içinde belli program dahilinde azaltacaklarını, kamu çalışanlarının aldığı yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getireceklerini, personel servisi uygulaması sınırlandırılacağını, kamu taşıtlarının kullanımı için ortak havuz oluşturulacağını ve yasal olarak izin verilenler hariç yabancı menşeli araç kullanımını sonlandıracaklarını belirten Şimşek, yakında yeni ilave tedbirler açıklayacaklarını bildirdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenlenen basın toplantısında, Kamuda Verimlilik ve Tasarruf Paketi’ne ilişkin açıklama yaptı.

Mehmet Şimşek, yaptığı konuşmada, en önemli önceliklerinin hayat pahalılığını sorun olmaktan çıkartmak olduğunu, enflasyonu tek hanelere tekrar düşürmeyi amaçladıklarını söyledi. Şimşek, “Aslında refah için sürdürülebilir, yüksek büyüme için düşük tek haneli enflasyon olmazsa olmazdır. Fiyat istikrarı onun en önemli bileşenidir. Enflasyonla mücadelede tabii ki para politikası, gelirler politikası, maliye politikası ve yapısal reformlar uyum içerisinde yürütülüyor. Merkez Bankamız enflasyonu düşürmek için para politikasına sıkılaştırma dahil kendi alanı ile ilgili her türlü tedbiri alıyor. Bizler de bugün açıklayacağımız paketle, yakında ilave açıklayacağımız diğer tedbirlerle yani maliye politikasında atacağımız bütün bu adımlarla dezenflasyon sürecine katkıda bulunacağız. Kamuda tasarruf ve verimlilik paketini biz bu perspektifle hazırladık.” ifadelerini kullandı.

“ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE BİRÇOK ADIM ATACAĞIZ”

Şimşek, açıklamasında şunları kaydetti:

“Deprem yaralarını sardığımız bu dönemde kamu olarak biz de tasarrufa gidiyoruz. Burada harcamaları disiplin altına alıyoruz. Tabii ki bugüne kadar tasarruf yapılmadı değil. AK Parti hükümetlerinin bence en önemli özellikleklerinden bir tanesi mali disiplindir. Son 20 yılda bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 2,4’tür.  Dolayısıyla 20 yıllık performansa baktığınız zaman mali disiplinin, kamuda verimliliğin, tasarrufun AK Parti hükümetlerinin önemli bir özelliği olduğu ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla bu bizim ilk tasarruf çabamız değil, son da olmayacak. Bu açıklayacağımız paket de değil, olmayacak. Dolayısıyla şunun altını çizmek istiyorum, önümüzdeki dönemde bu alanla ilgili birçok adım atacağız.”

“GÜÇLÜ İZLEME, DENETLEME VE YAPTIRIM MODELİ HAYATA GEÇİRİYORUZ”

Bugün açıklanan paketi geçmişteki uygulamalardan farklı kılan üç husus bulunduğunu söyleyen Şimşek, şöyle devam etti:

“Birincisi Orta Vadeli Program’ın özüne uygun olarak kamuda verimliliği artırarak tasarruf amaçlıyoruz. İkinci olarak bu paketle birlikte çok güçlü bir izlenme, denetleme raporlama ve yaptırım modelini hayata geçiriyoruz. Son olarak da tedbirler bütün kamuyu kapsayacak şekilde uygulanacaktır. Yani merkezi idareler, mahalli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeler, fonlar bütün kamu tedbir paketinin kapsamındadır. Burada mali disiplin ülke açısından niye önemli tekrar hatırlatmak istiyorum; tabii kalıcı fiyat istikrarı için önemli bir destek mekanizması olarak görüyoruz, önemli bir politika alanı olarak görüyoruz ama burada doğal afetlere kaynak ayırmak sadece bugün yaralarını sarmak için değil, çalıştığımız asrın felaketi için değil, gelecekte olabilecek doğal felaketler için de sürekli mali alanımız olması lazım.”

Dijital dönüşüme kaynak aktarmak gerektiğini belirten Şimşek, düşük risk primi üzerinden ülkenin uluslararası piyasalarda uzun vadeli makul borçlanmasının önünü açmak için mali disiplinin önemli olduğunu vurguladı. Şimşek, “Tabii ki bütçe açığını azalttığımız ölçüde nesiller arası adaleti de sağlıyoruz. Dolayısıyla burada yaklaşımımız mali disiplini sağlayarak gerçekten ülkemizin dengelerini, ekonomik temellerini sağlamlaştırmak istiyoruz.” dedi.

“KAMU MALİYESİ ALANINDA ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE BİRÇOK ALANDA REFORM YAPACAĞIZ”

Kamuda harcama kontrolü ve tasarruf üzerinden dezenflasyona destek vereceklerinin altını çizen Şimşek, “Bu çok önemli yatırımların öncelikli alanlara yönlendirilmesi de ülke geleceği açısından, verimlilik açısından, uzun vadeli büyüme açısından çok kritik bir değişken. Kamu maliyesi alanında önümüzdeki dönemde birçok alanda reform yapacağız” diye konuştu.

Harcama tedbirlerinin, kamuda tasarruf, bütçe harcamalarında disiplin ve kamu yatırımlarında verimlilik gibi üç ana ekseni olduğunu anlatan Şimşek, tasarruf konusunda sekiz öncelikli alana yoğunlaştıklarını kaydetti. Şimşek, tasarruf konusunda taşıtlar, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurtdışı geçici görevlendirme giderleri, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderleri ve diğer cari harcamalar başlığı altında yoğunlaştıklarını ifade etti.

“TAŞIT KİRALAMAYI 3 YIL DURDURDUK”

Mehmet Şimşek, kamudaki taşıtlarla ilgili tasarruf tedbirlerini şöyle anlattı:

“Taşıt alanında Kamu Filo Yönetim Sistemi ile kamuda taşıt sayısı ve kullanım standartlarını belirledik. Bu alanda etkinliği artırıyoruz. Bu sistem taşıt edinim, kullanım ve tasfiye süreçlerini bütüncül bir anlayışla yönetmeyi sağlayacak. Plaka bazlı, fazla olarak satış envanterini ve taşıtlarla ilgili harcamaları takip edebileceğiz. Taşıtların yaşı, kilometresi ve yıllık kullanımını izleyeceğiz. Verimli kullanımını sağlayacağız. Kurumlarımız sisteme veri girişi girişine başladı. Yani bu sistem şu anda hayata geçmiş durumda. Veri girişi de başlamış durumda. Tabii bu sistemden hedefimiz ilerleyen aşamada taşıtların havuzda toplanarak kurumlararası kullanıma zemin hazırlanmasıdır. Biraz zaman alabilir ama buna ilişkin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla bir çalışmamız devam ediyor.

İkinci olarak, ambulans, savunma-güvenlik gibi alanlardaki zorunlu ihtiyaçlar hariç yeni araç satın almayı ve kiralamayı 3 yıl süreyle durduruyoruz. Mevcut kiralık sözleşmeleri de izin alınmadan yenilenmeyecek.

Üçüncü olarak, bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımını da çok sıkı kurallara ve izne tabii tutuyoruz. Ayrıca kanunla izin verilenler hariç, yabancı menşeli araç kullanımı da sonlandırıyoruz. Mevcutların sözleşmelerinin sona ermesi gerekecek ama buna da son veriyoruz. Yani kanunda belirtilen makam idare veya kişiler hariç araç kullanımını da kamudan kaldırıyoruz.

Dördüncü olarak, ihtiyaç fazlası olan veya ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtları tasfiye edeceğiz. Bunun özelleştirme idaresini görevlendireceğiz. Son olarak savunma-güvenlik hariç toplu taşıma olan yerlerde kamuda personel servisi hizmetini sözleşme bitiminde sonlandırmayı hedefliyoruz.”

“YENİ BİNA ALIMI VE YAPIMI 3 YIL SÜREYLE DURDURULDU”

Bakan Şimşek, kamu binalarına yönelik aldıkları tedbirlere ilişkin şu bilgileri verdi:

“Deprem riski olanlar hariç yeni bina alımını ve yapımını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Kamu binalarına kişi başına metrekare standartı getirildi.  Mevcut binaların da kurumlar arasında etkin kullanımını sağlayacağız. Yeni bina kiralanmasınına izin vermeyeceğiz. Mevcut kiralamaları da peyderpey sonlandıracağız. Doğal afet ve güvenlikle ilgili olanlar hariç yeni lojman ve sosyal tesis alımını, yapımını ve kiralanmasını süresiz olarak kaldırıyoruz. Savunma ve güvenlik hariç mevcut sosyal tesisleri ekonomiye kazandıracağız. Binalarla ilgili olarak husus lojman kiralarının ve sosyal tesis ücretlerini rayiç bedelleri dikkate alarak gözden geçireceğiz.”

KAMUDA ESNEK VE UZAKTAN ÇALIŞMA MODELLERİ GELİŞTİRİLECEK

Şimşek, kamuda istihdamla ilgili tedbirleri şöyle sıraladı:

“3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız. Açıktan atama izinleri bütçe kanununda net olarak belirlenecek. Destek personel sayısını zaman içerisinde belli bir program dahilinde azaltmayı hedefliyoruz. Kamuda esnek ve uzaktan çalışma modellerini daha da geliştireceğiz. Kamu çalışlarının aldığı yönetim kurulu ücretlerine de sınırlama getiriyoruz. Mevcut mevzuata göre kamuda çalışanlar sadece bir yerden yönetim kurulu ücreti alabiliyor. Burada bir değişikliğe gitmiyoruz. Yapılacak düzenleme ile yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getireceğiz. Münferit olarak devletin bazı özel kuruluşlarındaki payına binaen alınan ücretlerin sınırı aşan kısımlarını bütçeye gelir olarak kaydedeceğiz. Bazı hususlar takdir edersiniz ki yasal düzenleme gerektiriyor. Bunlar yüce Meclisimizin takdirinde olan hususlardır ama bu çerçevede adımlar atmayı planlıyoruz.”

KAMUDA YENİ KURUMLAR KURULMAYACAK

Mehmet Şimşek, idari yapılanmada etkinliği artıracaklarını belirterek, “İdari yapılanmada etkinliği esas alacak kapsamlı bir çalışmayı başlatıyoruz. Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçerek, idareler arasındaki görev dağılımını gözden geçirerek mükerrer yapılanmaları önleceğiz. Bakanlıkların yurt dışı ve taşra teşkilatlarını faaliyet alanlarını dikkate alarak gözden geçireceğiz. Buna Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan bir örnek vermek istiyorum. Birçok ilimizde Hazine ve Maliye Bakanlığının hem defterdarlıkları hem de vergi dairesi başkanlıkları var. Etkinlik, verimlilik için bu ikisini birleştireceğiz ve milletimize daha iyi hizmet sunacağız. Örnek olması açısından söylüyorum. Yani kamuda idari etkinlikten kastım bu. Dolayısıyla iki birimi birleştireceğiz.” şeklinde konuştu.

HİZMET İÇİ EĞİTİMLER OTELLERDE YAPILMAYACAK

Bakan Şimşek, kamudaki eğitim ve görevlendirmelerle ilgili tedbirler konusunda da “Bundan böyle hizmet içi eğitimler kamu tesislerinde yapılacak. Yani otellerde değil sadece kamu tesislerinde yapılacak. Yurtdışı geçici görevlendirmeleri sınırlandırıyoruz. Buna yönelik harcamalar başlangıç ödeneğini hiçbir şekilde aşmayacak ve çevrede bu kaleme başka ödeneklerden aktarım yapılamayacak. Bütün bu düzenlemeleri hayata geçireceğiz.” dedi.

SOKAK VE CADDE AYDINLATMALARINDA DÖNÜŞÜM HIZLANDIRILACAK

Bakan Şimşek, enerji ve atık yönetimi konusunda “Enerji ve atık yönetimi önemli bir alan. Enerjide dışa bağımlılığımızın ne kadar yüksek olduğunu hepinizin malumu. Bu alanda verimliliği tabii ki önemsiyoruz. Kamuda enerji verimliliğini daha da artıracağız. Önümüzdeki dönemde yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji verimliliği noktasında atacağımız ilave adımlarla tasarrufa gitmeyi ümit ediyoruz. 2024 yılında sokak ve cadde aydınlatılması için öngördüğümüz ödenek 35 milyar lira. Dönüşümünü hızlandırarak bu alanda kayda değer bir tasarruf yapabileceğimizi düşünüyoruz. Ekonomik değeri olan atıkların bedeli karşılığında değerlendirilmesini de zorunlu hale geliyoruz kamu için” şeklinde konuştu.

ELEKTRONİK TEBLİGAT SİSTEMİ YAYGINLAŞTIRILACAK

Kamuda haberleşme ve iletişim giderlerinde de dijitalleşme yoluyla tasarrufa gideceklerini söyleyen Şimşek, “Elektronik yazışmaya geçişi tamamlayıp elektronik tebligat sisteminin kullanımını yaygınlaştırıyoruz. Kurumsal arşivleri elektronik ortama taşıyoruz. Yayın rapor ve benzeri tanıtım amaçlı dokümanları basmak yerine elektronik ortamda paylaşılmasını sağlayacağız” diye konuştu.

TEMSİL VE TANITMA ÖDENEKLERİNDE YÜZDE 25 KESİNTİ

Bakan Şimşek, cari harcamalara ilişkin de şunları kaydetti:

“İlk olarak 2024 yılı temsil ve tanıtma ödeneklerinde 25 kesinti yapıyoruz. Devam eden yıllarda bu kesintili ödeneği baz alacağız, dolayısıyla bu süreklilik arz edecek bir kalem. İkinci olarak uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç gezi, kokteyl yemek ve benzeri faaliyetler düzenlenemeyecek. Üçüncü olarak kamu kurumlarının ajanda, takvim, plaket, eşantiyon türü hediyeler vermesini yasaklıyoruz.  Dördüncü olarak zorunlu haller hariç mobilya, tefrişat ve ofif donanımı gibi demirbaş alımlarını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Ayrıca ekonomik ömrünü tamamlamadan elden çıkarılamayacak. Son olarak kamu alımlarının Devlet Malzeme Ofisi aracılığıyla yapılmasını esas hale getireceğiz.”

HİZMET ALIM VE YATIRIM ÖDENEKLERİNDE KESİNTİ

Bakan Şimşek, bütçede harcama disipli konusunda şöyle konuştu:

“Bu sene için deprem ve zorunlu harcamalar hariç ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde ise yüzde 15’lik bir kesintiye gidiyoruz. Bütçede harcama disiplini derken ayrıca birkaç hususun daha altını çizmek istiyorum. Bir kere tek seferlik gelirlere dayalı kalıcı harcama programı yapılamayacak. Yatırım projeleri bütçe ödeneğine göreyürütülecek. Yani bakanlarımıza biz bu iletişimi zaten başından beri kurduk. Bu sene hiçbir Bakanlık ödeneklerini bu çerçevede aşamayacak çünkü biz kendilerine ilave ödenek vermeyeceğiz. İl özel idarelerine merkezi yönetim kapsamındaki yatırım ödemeleri hakediş karşısında yapılacak. Şu anda başından itibaren bu aktarım oluyordu. Onu yerine hakedişler geldikçe o aktarımları yapacağız. Harcama, disiplinde önem verdiğimiz diğer harcamaların gözden geçirilmesidir. 2024 yılında bütçedeki bütün harcama alanlarını belirli bir öncelik dahilinde gözden geçireceğiz. Bu çerçeve önümüzdeki yıldan itibaren verimsiz olanları sonlandıracağız.”

“KAMU YATIRIMLARI ÖNCELİKLENDİRİLECEK”

Bakan Şimşek, kamu yatırımlarına ilişkin tedbirleri de şöyle açıkladı:

“Kamu yatırımlarında da önceliklendirmeye gidiyoruz. Yatırım ödeneklerinde yapacağımız yüzde 15’lik kesintiyi bu öncelikli alanlara kanalize etmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan yatırım projelerini, deprem riski nedeniyle gerekli olan yatırım projelerini, Kahramanmaraş ve Hatay depremleri sonrasında planlanan projeleri, tarımsal sulama başta olmak üzere gıda arzını artıracak projeler, yeşil ve dijital dönüşüm ile OSB liman demiryolu bağlantı projelerini önceliklendireceğiz.”

Bütün bu bahsedilen tedbirlerin enflasyonla mücadeleye katkı sağlayacağını söyleyen Bakan Şimşek, “Ülkemizin rekabet gücünü artıracak, ülkemizde verimliliği artıracak alanlardan bahsediyoruz. Dolayısıyla tasarım sadece kesinti demek değildir var olan kullandığımız kaynakların etkin ve verimli bir şekilde ülkemizin uzun vadeli menfaatine uygun olarak kanalize edilmesidir. Zorunlu haller dışında da kamu yatırım programına yeni proje almayacağız. Tasarruf tedbirlerinin izlenmesi ve takibi hususu da önemli. Tedbirleri almak yetmiyor uygulamada etkinlik için bir sistemin geliştirilmesi gerekiyor. İşte bu noktada bir sistem geliştirdik. Bu sistem kamu idarenin tasarruf tedbirlerine uyum noktasında veri girişi ve raporlama yapıp yapmasını gerektiriyor, bunu sağlayacak. Hazine Maliye Bakanlığı bu tasarruf tedbirleri, bilgi sistemi ve kamu filo yönetim sistemleri ile süreci izleyip takip edecek.” ifadelerini kullandı.

“HESAP SORMA VE YAPTIRIM SÜRECİ VAR”

Bakan Şimşek, açıklamasının sonunda şu değerlendirmede bulundu:

“İstisnasız tüm kamu idarelerimiz ve personelimiz uymak zorundadır. Tedbirlerinin uygulanması ve harcamaların mevzuata uygunluğu Bakanlığımızca izlenecek denetlenecek, Cumhurbaşkanlığımıza, ilgili idarelere raporlanacaktır. Burada tabii hesap sorma eve yaptırım süreci de var. Tasarruf Genelgesi ve mali mevzuata aykırılık tespit edilirse Cumhurbaşkanlığımız ve ilgili idareler, idari yaptırım ve para cezası uygulayabilecektir. Tekrar altını çizmek istiyorum, kamu maliyesi alanında kamuoyu ile paylaştığımız ilk paketimizdir. Önümüzdeki dönemde kamu ihale reformu, KİT’lerde yönetişimi reformu, vergide adalet ve etkinlik ve reformu kayıt dışılıkla mücadele gibi birçok alanda çalışmalarımızı tamamlayacağız ve hayata geçireceğiz.”

Tasarruf ve verimlilik paketinde yer alan tedbirlerin bir kısmının idari düzenleme ve kanun gerektirdiğini vurgulayan Şimşek, “Kanun gereken husus tabii ki yüce Meclisimizin takdirinde olan hususlar. İdari düzenlemeler ise Cumhurbaşkanlığımız tarafından hayata geçirilecektir. Ben burada tekrar ifade edeyim; kamunun tamamının katkıda bulunduğu bir süreç bu. Cumhurbaşkanı Yardımcımızın riyasetinde Cumhurbaşkanımızın tabii ki onay ve direktifleri ile ortaya konulmuş bir programdır” ifadelerini kullandı.