Suriye’de Halk Ayaklanmasının 13. Yılında Sivillerin Çektiği Acılar

ÖMER KOPARAN/MEHMET BURAK KARACAOĞLU – Suriye’nin güneyindeki Dera ilinde, 15 Mart 2011’de bir grup öğrencinin okul duvarlarına rejimin lideri Beşşar Esed karşıtı yazılar yazmasıyla başlayan halk ayaklanmasının üzerinden 13 yıl geçti.

Suriye’de Mart 2011’de başlayan halk hareketine, rejimin şiddete başvurarak müdahalesiyle iç savaşa dönüşen süreçte 13 milyondan fazla kişi yerinden edildi.

Baskı ve yolsuzluklara karşı reform talebiyle başlatılan barışçıl gösteriler, rejim güçlerinin şiddete başvurarak protestoları bastırmaya çalışmasıyla 2012’den itibaren silahlı çatışmaya dönüştü.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisine göre, 6,5 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken, Suriye’de en az 14 milyon sivil insani yardımlara muhtaç hale geldi.

BM’nin Haziran 2022’de, Suriye iç savaşında ölümleri teyit edilenlerin sayısının yaklaşık 306 bin ancak gerçek rakamın bunun çok üzerinde olduğunu belirten açıklaması, Suriye’deki iç savaşın en ağır bedelini sivillerin ödediğini bir kez daha ortaya koydu.

Suriye ordusu ve destekçilerinin İdlin’in kuzeyindeki saldırıları nedeniyle zorla yerinden edilen Ahmet Tennari, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Esed rejiminin gitmesini ve göçe zorlanan sivillerin evlerine dönmesini istiyoruz.” dedi.

İdlib’in Maaraatunnuman bölgesinden 5 yıl önce zorla yerinden edilen Ahmet Abbud da “Yaşadığımız bölgeyi Esed rejimi ve destekçileri kullanılamaz hale getirdikten sonra çıkmak zorunda kaldım. Halk ayaklanmasının yıl dönümünde yerinden edilenler evlerine dönene ve Esed rejimi düşene kadar devrime devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

13 yaşındaki Ali Mahzum, “İç savaşla beraber dünyaya geldim, hayatım bir bölgede duramadan çadırlarda geçti, hiç arkadaşım olmadı. Esed rejimi yıkılana kadar, doğduğum yere dönemiyorum.” diyerek ata topraklarına geri dönmek istediğini söyledi.

Ülkenin kuzeyinde rejim karşıtı gösteriler düzenlendi

Halk ayaklanmalarının 13. yıl dönümünde ülkenin kuzeyindeki Halep ilinin Azez, Bab ve Etarip ilçelerinin yanı sıra İdlib il merkezi, Eriha ve Cisir eş Suğur ilçeleri ile Binniş bölgesinde rejim karşıtı gösteriler düzenlendi.

Binlerce kişinin katıldığı gösterilerde, “Katil Esed rejimi hesap vermeli”, “Rejimin düşmesini istiyoruz” sloganları atıldı, Bazı ilçe merkezlerinde ise muhaliflerin benimsediği “devrim bayrakları” göndere çekildi.

İdlib ilinin Cisr eş Şuğur bölgesindeki rejim saldırıları nedeniyle yerinden edilen göstericilerden Abdulvahid Gannum, “Azez’de üniversite okuyorum. Devrimin 13. yılı nedeniyle Azez ilçe merkezinde bir araya geldik. 13 yıl oldu iç savaşta, Esed rejimine boyun eğmedik ve ayaklanmamızı rejim değişene kadar sürdüreceğiz.” dedi.

Halepli Muhammad Cüneyd de “7 yıl önce topraklarımızdan zorla çıkartıldık. Kimyasal katliamcı (rejim) Halep’i yerle bir etti. Aynı şekilde Hama, Humus ve Dera bölgelerinden insanları zorla yerinden ettiler. Taleplerimiz belli; Suriye bu adamdan kurtulacak ve Suriyeliler evlerine geri dönecek.” diye konuştu.