Türk tarihinin en önemli kilometre taşlarından birisi olan Çanakkale Zaferi, 109. yıl dönümünde bu yıl ‘Şan, Şeref, Tarih Bizim, Bizim Çanakkale’ temasıyla kutlanacak. Çanakkale’de savaşa giden süreç ve zaferi getiren hamleler zaferin yıl dönümünde tekrar hatırlanıyor.
19 Şubat 1915’te Çanakkale Boğazı’ndaki deniz savaşıyla başlayan ve 325 gün süren Çanakkale Savaşları 9 Ocak 1916’da Türk ordusunun zaferiyle sona erdi. 18 Mart 1915’te kazanılan deniz zaferi ise bir dönüm noktası oldu. Zaferin yıl dönümü tüm yurtta törenlerle kutlanacak. Etkinlikler kapsamında Deniz Kuvvetleri yüzer unsurları ile Çanakkale Boğazı’nda geçit töreni gerçekleştirecek. SOLOTÜRK ise gösteri uçuşu yapacak.
İNGİLTERE’NİN İSTANBUL’U ELE GEÇİRME AMACI
Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere, Avrupa’da savaşın mevzi çatışmalarına dönüşmesi sonrası Çanakkale ya da Balkanlar’da yeni bir cephe açıp İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı Devletini Almanya’dan ayırmayı ve kararsız durumdaki Bulgaristan’ın ittifak devletleri yanında yer almasını engelleme amacını güdüyordu.
OSMANLI’NIN SÜVEYŞ TAARRUZU SONUÇ VERMEDİ, İTİLAF DEVLETLERİ BOĞAZLARA SALDIRDI
Osmanlı ordusunun 3 Şubat 1915’teki Süveyş Kanalı’na taarruzu sonuç vermeyince İngiltere, Mısır’da bulunan güçlerini boğazlara yöneltti. İtilaf devletleri, 12’si İngiliz, 4’ü Fransız olmak üzere 16 muharebe gemisi, 6 muhrip, 14 mayın arama tarama ve bir uçak gemisinden oluşan donanmasıyla 19 Şubat 1915 sabahı, “Müstahkem Mevki Methal Grubu Bataryaları”na bombardıman başlattı.
Methal Grubu’nda Ertuğrul, Kumkale, Seddülbahir, Orhaniye bataryaları ile Erenköy civarında yerleştirilmiş bir kısım seyyar obüs bataryası, Merkez Grubu’nda ise Anadolu ve Rumeli bataryaları bulunuyordu.
NUSRET’İN DÖŞEDİĞİ MAYINLAR DÜŞMAN GEMİLERİNİN SONU OLDU
Olumsuz hava şartları nedeniyle ikinci bombardıman 25 Şubat’ta yapıldı. 26 Şubat-17 Mart arasında ise itilaf devletleri donanması mayın arama taraması gerçekleştirdi. 17-18 Mart gecesi Nusret Mayın Gemisi, Erenköy Koyu’na ve boğaz geçişine mayın döşedi.
Müttefik donanması, 18 Mart günü saat 11.15’te ilk atışlarla büyük bir taarruz başlattı. Saat 18.00’e kadar süren şiddetli çatışmalar sonunda, itilaf devletleri donanmasının üç muharebe gemisi “Bouvet”, “Ocean” ve “Irresistible”zırhlıları battı, 2 muharebe gemisi ile bir muharebe kruvazörü hasar gördü.
“CEPHANENİZ YOKSA SÜNGÜNÜZ VAR”
Çanakkale’de Conkbayırı-Anafartalar arasında İngilizlerle yaşanan kara çatışmalarında 19. Tümen Komutanı olarak Yarbay rütbesinde görev alan Mustafa Kemal Atatürk, 27’nci Alay’a ait bazı askerlerin düşmandan kaçtığını görür. Mustafa Kemal, askerlere neden kaçtıklarını sorduğunda cephanelerinin kalmadığı yanıtını alır. Bunun üzerine “Cephaneniz yoksa süngünüz var” karşılığını veren Mustafa Kemal Paşa askeri yere yatırır. Düşmanın da yere yatarak mevzi alması sonrasında kazanılan zamanla daha sonra 57’nci Alay yetişir.
“BEN SİZE TAARRUZU DEĞİL, ÖLMEYİ EMREDİYORUM”
Kolordu Komutanı Esat Paşa’nın izniyle 27. Alay’dan geri kalan birlikleri de emrine alan Tümen Komutanı Mustafa Kemal, karşı saldırıya geçmek üzere 57. Alay’a “Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında, yerimize başka kuvvetler ve komutanlar kaim olabilir” emrini verir.
Bölgeye gelerek taarruza başlayan 57’nci Alay birlikleri, kısa sürede Conkbayırı-Kocaçimen hattının güvenliğini sağlamış, yarımadanın en yüksek tepesi olan Kocaçimen’in elde tutulması, Mustafa Kemal’in öngörüsüyle olmuştur. Bu hat, tahliyenin yapıldığı 19/20 Aralık 1915 gecesine kadar değişikliğe uğramadan Türk birliklerinin elinde kalmıştır. Olayı daha sonra anlatan Atatürk, “İşte kazandığımız an bu andı.” diyecektir.